۶۳ درصد دانشجویان کمتر از یک ساعت در روز کتاب مىخوانند
مرکز افکارسنجى دانشجویان ایران وابسته به معاونت فرهنگى جهاد دانشگاهى، طرحى را با عنوان »بررسى میزان گرایش دانشجویان دانشگاههاى تهران به کتابخوانى و مطالعه غیردرسى« تهیه کرده است که بر اساس آن، 62/5 درصد از دانشجویان در شبانه روز کمتر از یک ساعت مطالعه مىکنند.
در زمینه علل گرایش به کتابخوانى، 67 درصد پاسخگویان، هدف خود را از مطالعه غیر درسى دستیابى به دانش و آگاهى بیان کردهاند. پس از این هدف، لذت بردن (10/3 درصد(، پر کردن اوقات فراغت (10/2 درصد(، کسب آرامش روانى (6/7 درصد( و رها شدن از مشکلات زندگى از اهداف دیگر پاسخگویان بوده است.
در خصوص موانع کتابخوانى، در مجموع کمبود وقت (17/8 درصد(، حجم زیاد تکالیف دانشگاهى (15/5 درصد( و گرانى کتاب (11/4 درصد( سه علت اصلى مطالعه نکردن دانشجویان به شمار مىروند. وجود موانع مذکور در شرایط کنونى جامعه ما، ناشى از اشتغال دانشجویان به کارهاى دیگرى غیر از تحصیل، ساخت نامناسب دانشگاهها )پیروى از الگوى دبیرستان، وا داشتن دانشجو به حفظ مطلب و رونویسى به جاى نقد و تولید علمى( و پایین بودن سطح درآمد دانشجویان مىباشند.
یافتههاى مربوط به سرانه مطالعه غیردرسى دانشجویان نشان مىدهد که اکثر پاسخگویان در شبانه روز کمتر از یک ساعت مطالعه داشتهاند (62/3 درصد( و کسانى که بین 1/20 تا 2 ساعت مطالعه داشتهاند، 26/5 درصد بودند و فقط 12/2 درصد در شبانه روز بیش از 2 ساعت و 30 دقیقه مطالعه مىکنند. میانگین مطالعه هر فرد در شبانه روز هم حدود 1 ساعت و 30 دقیقه بوده است با توجه به اینکه میانگین اوقات فراغت دانشجویان، تقریباً 5 ساعت در شبانه روز بوده است. میانگین مطالعه سرانه آنها بسیار کم به نظر مىرسد، این در حالى است که فعالیت اصلى دانشجو مطالعه و تحقیق است. اگر میانگین مطالعه غیردرسى افراد عادى جامعه را نیز در نظر بگیریم،رقم فوق به میزان قابل ملاحظه اى کاهش خواهد یافت.
در رابطه با جهتگیرى مطالعاتى دانشجویان، در مجموع موضوعات حقوقى، سیاسى، اقتصادى و تاریخى (14/8 درصد(، ادبى (13/7 درصد( و علوم اجتماعى (13/6 درصد( به ترتیب مهمترین موضوعات مورد علاقه پاسخگویان به شمار مىروند. درباره مؤلفان داخلى مؤثر بر قشر دانشجو، دکتر شریفى (23/1 درصد( در مقام اول قرار دارد، پس از ایشان مرحوم مطهرى (9/8 درصد(، صادق هدایت (7 درصد(، دکتر سروش (2/8 درصد( و دیوان حافظ (2/6 درصد(، در اولویتهاى بعدى قرار دارند. در مورد مؤلفان خارجى مؤثر بر قشر دانشجو، پائولو کوئیلو (6/7 درصد( قرار دارد و پس از او دانیل استیل (2/6 درصد( و ویل دورانت (1/8 درصد( از پرطرفدارترین نویسندگان خارجى در جمعیت نمونه مورد تحقیق هستند. به نظر مىرسد علت اقبال خوانندگان به پائولوکوئیلو را باید در ترجمه برخى از آثار وى به فارسى و سفر چند سال پیش ایشان به کشورمان جستوجو کرد.
